Ngày hôm nay bạn đã đi vệ sinh được mấy lần rồi? Khoa học chứng minh "giải quyết" nhiều hơn sẽ sáng tạo hơn!

Trong thế giới cổ đại, những người Hy Lạp tin rằng 9 vị thần thơ (hay 9 nàng thơ - 9 Muses) là những người mang lại cảm hứng cho người phàm và những khoảnh khắc xuất thần, bộc phát ý tưởng mới của con người cũng đến từ 9 vị thần này.

Ngày nay, con người chắc chắn không còn tin vào những chuyện thần thoại như vậy nhưng mọi người vẫn thích nghe các câu chuyện bộc phát ý tưởng xuất thần, ví dụ như Newton từ quả táo phát minh ra định luật vạn vật hấp dẫn, Archimedes nằm trong bồn tắm đã giải quyết vấn đề trọng lượng và cách thức vật nổi.

Dù những câu chuyện này chỉ là truyền thuyết nhưng con người ngày nay vẫn thích lắng nghe và chia sẻ chúng.

Tuy nhiên, đối với những người lao động ngày nay, đặc biệt là giới văn phòng, những câu chuyện này không cung cấp nhiều lời khuyên thực tế cho lắm. Thời nay, nhân viên không thể ngồi thảnh thơi dưới gốc cây chờ 1 quả táo rụng hay nằm trong bồn tắm rồi chạy trần truồng ra ngoài đường chỉ để tìm kiếm giải pháp cho một vấn đề.

Dẫu vậy, nghiên cứu khoa học ngày nay cho thấy nhân viên ngày này có thể sử dụng nhiều cách khác nhau để tạo ra những giây phút xuất thần như vậy.

Đi vệ sinh nhiều hơn

Các nhà khoa học khuyên rằng chúng ta nên có những giây phút giải lao thường xuyên hơn, đi vệ sinh, uống nước hay tạm thời rời bỏ tâm trí khỏi công việc nếu gặp vấn đề khó giải quyết.

Nguyên nhân cho lời khuyên trên là thực tế chứng minh những giây phút xuất thần thường đến khi tâm trí con người không tập trung vào giải quyết vấn đề khó, hay còn được gọi là thời kỳ ấp ủ ý tưởng (Incubation) trong tâm lý học.

Cụ thể, việc tạm dừng giải quyết công việc và nghỉ thư giãn sẽ khiến ý tưởng đột phá từ từ được ấp ủ, hình thành trong vô thức. Điều này cũng tương tự như khi Newton ngồi thành thơi nhìn trái táo rơi hay Archimedes nằm trong bồn tắm.

Một nghiên cứu mới đây của chuyên gia Sophie Ellwood đã chứng minh được giả thuyết này. Bà Ellwood phân 90 học viên thành 3 nhóm và yêu cầu tất cả làm bài kiểm tra, cụ thể là viết tất cả những tác dụng mà họ có thể tưởng tượng của đồ vật trong đề thi. Bằng cách này, bà Ellwood có thể kiểm tra độ sáng tạo của từng nhóm.

Nhóm 1 được hoàn thành bài thi trong 4 phút liên tục. Nhóm 2 bị gián đoạn sau 2 phút và được yêu cầu làm 1 bài thi khác tương tự trong 2 phút, sau đó được quay trở lại làm đề thi đầu với 2 phút thêm. Nhóm 3 bị gián đoạn sau 2 phút và được yêu cầu làm 1 đề thi chẳng liên quan gì đến đề 1 trong 2 phút và cũng được cho quay lại làm bài thi đầu.

Như vậy cả 3 nhóm đều có 4 phút làm bài thi đầu nhưng kết quả cho thấy nhóm 3 cho ra nhiều ý tưởng nhất dù bị gián đoạn với bài thi khác chẳng liên quan gì mấy. Xếp sau đó là nhóm thứ 2 và nhóm 1 với thời gian làm bài không bị gián đoạn lại cho ra ít ý tưởng nhất.

Kết quả trên cho thấy, dù chỉ cần nghỉ giải lao vài phút thôi, khả năng bộc phát ý tưởng trong tiềm thức của con người cũng có thể cho ra nhiều sáng kiến bất ngờ hơn việc liên tục tập trung và căng thẳng giải quyết vấn đề.

Những nhà nghiên cứu giải thích rằng khi não bộ quá tập trung vào một vấn đề khó giải quyết, tâm trí con người trở nên bế tắc khi dòng suy nghĩ liên tục đi vào lối mòn. Nói cách khác, con người dễ lặp lại các hướng suy nghĩ giống nhau khi phải làm việc liên tục không nghỉ ngơi và khó có thể đưa ra một hướng đi mới.

Các nhà nghiên cứu khuyến nghị nhân viên nên dành nhiều thời gian nghỉ giải lao và để những vấn đề khó giải quyết tự động trôi vào trong tiềm thức, qua đó thoát khỏi lối mòn suy nghĩ. Khi quay trở lại công việc, tâm trí chúng ta sẽ rộng mở hơn để nhìn thấy những giải pháp mới dần hình thành trong tiềm thức và đây là lúc những giây phút xuất thần hay bộc lộ nhất.

Điều thú vị của nghiên cứu trên là các chuyên gia khuyên chúng ta, đặc biệt là những nhân viên có thời gian hạn hẹp, cố gắng lưu những công việc giang dở cho các giây phút nghỉ giải lao này. Theo đó, việc làm một công việc hoàn toàn không liên quan trong thời gian quá lâu có thể khiến chúng ta bị sao lãng. Vì vậy tốt hơn hết các nhân viên nên nghỉ giải lao và làm những việc không quá xa vời với công việc như dọn dẹp email rác, thu dọn lại bàn làm việc hoặc thậm chí là chỉ cần đi vệ sinh.